بررسی روایات حالات پیامبر در هنگام نزول قرآن

حالات پیامبرe هنگام نزول قرآن و دریافت وحی، از مسائل مهم در زمینه علوم قرآن است؛ چه این که در جوامع روایی و کتاب های تفسیری، روایات فراوانی- که گاه به استفاضه می رسند- در این زمینه گزارش شده است. بیش تر این روایات را اهل سنت گزارش کرده اند و مجموع آن ها در شش دسته قابل تقسیم اند: 1- ترس و اضطراب پیامبرe هنگام نزول قرآن؛ 2- نزول قرآن بر پیامبرr هنگام خواب؛ 3- عرق ریزی پیامبرr هنگام نزول قرآن؛ 4- نزول قرآن بر پیامبرr در حالت سوار بر مرکب؛ 5- شنیدن صدای جرس هنگام نزول وحی؛ 6- ناهشیاری (از خلق) و غش پیامبرr هنگام دریافت وحی. این روایات غالباً بر اساس معیارهای رجالی و درایه ای ضعیف می باشند. روایات دسته اول، گذشته از سند، از نظر محتوا در تقابل با ادله می باشند. اما روایات پنج دسته دیگر به نظر می آید مضمون صحیحی داشته و محذور عقلی و نقلی برای نفی آن ها وجود ندارد.